Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

            Περιοδικό κινηματογράφου

Σινεμά, κριτική & προβολές στην πόλη

χανς πετερ μολαντ

Χανς Πέτερ Μόλαντ

Συνέντευξη
Μάρτα Μπάλαγκα

Συναντηθήκαμε με τον Νορβηγό σκηνοθέτη Χανς Πέτερ Μόλαντ και συζητήσαμε για το «Κλέφτες Αλόγων», τη μεταφορά στη μεγάλη οθόνη του διάσημου μυθιστορήματος του Περ Πέτερσον.

 

C: Ξεκινώντας από το 1948, το μυθιστόρημα του Περ Πέτερσον πηγαίνει μπρος-πίσω στον χρόνο. Kάπως σαν την ίδια τη μνήμη, που δεν είναι ακριβώς γραμμική. Σας δυσκόλεψε αυτό; 

Χανς Πέτερ Μόλαντ: Είναι μια ιστορία που εκτείνεται σε εξήντα χρόνια, σίγουρα δεν ακολουθεί μια γραμμικότητα. Εν μέρει, αυτό είναι κάτι που λειτουργεί καλά σε ένα βιβλίο, αλλά μπορεί να αποτελεί μεγάλη πρόκληση για μια ταινία. Για μένα τέθηκαν ζητήματα σε σχέση με τον ρυθμό και τη μουσικότητα· σε αντίθεση με ένα βιβλίο, όπου ο καθένας έχει τη δυνατότητα να διαβάζει στους δικούς του ρυθμούς. Οι χαρακτήρες αυτοί έχουν άλυτα θέματα, ωστόσο έχουν αποδεχθεί τους περιορισμούς που τους επιβάλλονται. Εξάλλου, οι πιο καθοριστικές στιγμές στη ζωή μας συμβαίνουν στις πιο καθημερινές καταστάσεις. Συνήθως δεν διαβάζω μυθιστορήματα με πρόθεση να τα κάνω ταινία, παρ’ όλα αυτά, το συγκεκριμένο είναι υπέροχο και πετυχαίνει να πει πολλά, ακόμα και για τα πράγματα που φαινομενικά δεν αγγίζει. Όπως στην περιγραφή του τοπίου, της φύσης και των διάφορων λεπτομερειών της ζωής αυτού του άνδρα. Είναι όλα πολύ ζωηρά και πλούσια και σου μεταφέρουν την αίσθηση τόσο του μέρους όσο και του πρωταγωνιστή. Αισθάνεσαι ότι υπήρξες κομμάτι της ζωής κάποιου άλλου.


C.: Η μαύρη αίσθηση του χιούμορ του Πέτερσον μου θύμισε τις προηγούμενες ταινίες σας. Προσπαθήσατε να τον συμπεριλάβετε στη διαδικασία;

ΧΠΜ: Ο Περ αποφάσισε να μην εμπλακεί. Τον ενδιέφερε ποιος επρόκειτο να το κάνει. Του εξήγησα πώς ήθελα να το κάνω και νομίζω ότι του άρεσε. Είναι ένα βιβλίο που οφείλεις να σεβαστείς - τουλάχιστον ορισμένα χαρακτηριστικά του, όπως αυτήν την οργανική δομή και τη συγκεκριμένη ατμόσφαιρα. Αυτά ήταν τα πράγματα που είχα τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσω ως οδηγό. Αλλά δεν θα ωφελούσε τους θεατές, ή οποιονδήποτε άλλον, να υπηρετήσω κατά γράμμα το βιβλίο. Πρώτα και κύρια, οφείλεις να κάνεις μια καλή ταινία. Επιπλέον, δεν θα μπορούσα να πω πού τελειώνει το μυθιστόρημα και πού ξεκινάει η ταινία. Σε ένα καλό μυθιστόρημα ποτέ δεν θυμάμαι ποιος πήρε τα λεφτά ή το κορίτσι. Αμφιβάλλω ότι ο κόσμος θα προσέξει τι αποφάσισα να παραλείψω από το βιβλίο.


C: Κάθε φορά που συζητώ με τον Στέλαν Σκάρσγκαρντ, ξεκινάμε να μιλάμε για την καινούρια του ταινία και καταλήγουμε να μιλάμε για τις δικές σας. Πώς λειτουργεί η σχέση σας;

ΧΠΜ: Πρώτα απ’ όλα περνάμε καλά μαζί. Όταν κάνεις ταινίες, πρέπει να είσαι προετοιμασμένος να πειραματιστείς και να κάνεις λάθη. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να μπορείς να το κάνεις αυτό παρέα με κάποιον που εμπιστεύεσαι και που δεν φοβάται την αποτυχία. Ο Στέλαν είναι ένας πολύ γενναιόδωρος άνθρωπος. Του έχεις μιλήσει και, επομένως, ξέρεις ότι είναι πολύ προσγειωμένος, αλλά και ότι επιδιώκει την τελειότητα. Αυτό το μεταδίδει και στους άλλους.
Από αυτήν την άποψη, δεν θεωρώ ότι είμαι κάτι ξεχωριστό, αλλά, όταν δουλεύεις με κάποιον που είναι πραγματικά ταλαντούχος, και ο Στέλαν στ’ αλήθεια είναι, θέλεις να επεκτείνεις τη σχέση. Έχω και άλλους ηθοποιούς με τους οποίους δουλεύουμε μαζί αρκετά χρόνια και παίζουν και στον «Κλέφτη Αλόγων». Μοιάζει με θίασο το πράγμα! Με τις ταινίες υπάρχει πολλή πίεση και, όταν εισάγεις λίγο παιχνίδι στο γύρισμα, συνήθως έχεις και καλύτερο αποτέλεσμα. Στην Ισλανδία, τον σκηνοθέτη τον ονομάζουν «leikstjóri», που στην κυριολεξία σημαίνει «ο αρχηγός του παιχνιδιού». Είναι ένας πολύ γοητευτικός τρόπος να περιγράψεις αυτήν τη δουλειά.


C: Παρ’ όλα αυτά, δεν τους αφήνετε να παίξουν πολύ με τον διάλογο. Είναι μια ταινία που, κατά μία έννοια, γιορτάζει σιωπηλά. 

ΧΠΜ: Υπάρχει σίγουρα περισσότερος διάλογος στις αμερικανικές ταινίες μου (γέλια). Πολύ αργότερα στη ζωή μου, συνειδητοποίησα ότι η ψυχή μου είναι νορβηγική. Όταν απεικονίζεις ανθρώπους, η σωματικότητά τους είναι εντελώς υποτιμημένη. Όμως, συχνά κρύβουμε τα συναισθήματα μας όταν μιλάμε - προσπαθούμε να καλύψουμε τα συναισθήματα μας με την ευφράδεια. Έτσι, αν και υπάρχει λίγος διάλογος, υπάρχει πολύ σωματική έκφραση. Η Ντανίκα Κούρσιτς έχει τρεις ατάκες σε όλη την ταινία, όμως είναι τόσο καθοριστική η παρουσία της. Η δύναμη του χαρακτήρα της έχει να κάνει περισσότερο με τις επιλογές, που δεν εξηγούνται. 


C: Όταν το «Με Σειρά Εξαφάνισης» ήταν στο διαγωνιστικό του Φεστιβάλ Βερολίνου, πολλοί είχαν αιφνιδιαστεί. Ο «Κλέφτης Αλόγων» είναι οπωσδήποτε μια πολύ πιο φιλική προς τα φεστιβάλ πρόταση. 

ΧΠΜ: Δεν συμφωνώ με την ιδέα ότι υπάρχει μόνο ένας «τύπος» ταινίας που αρμόζει σε ένα φεστιβάλ. Θα πρέπει όλες οι ταινίες να είναι πρωτότυπες, να έχουν φτιαχτεί με αγάπη και να έχουν κάτι να πουν. Γι’ αυτό έχουμε τα φεστιβάλ, για να φέρνουν νέες οπτικές και νέους τρόπους αφήγησης μιας ιστορίας. Όταν το «Pulp Fiction» έκανε την πρεμιέρα του στις Κάννες, ήταν κάτι το αναζωογονητικό. Κι όμως, σίγουρα κάποιοι θα απόρησαν. Στην περίπτωση των ταινιών μου, το Βερολίνο μού πρόσφερε ένα παράθυρο στον κόσμο. Μου έδωσε μια ζωή έξω από τη Νορβηγία και στις ταινίες μου μια προβολή που δεν θα είχαν διαφορετικά. 

 

Cinematek T. 8